Information – Fortbildung – Netzwerk
zur frühkindlichen Zwei- und Mehrsprachigkeit


 Home     Kontakt     Fortbildung     Impressum 

Information

„Mehrsprachigkeit?
Was ist das eigentlich?“

Mehrsprachigkeit ist...

"Machst Du mir
die τσάντα zu?"
Sprachen in Kontakt

"Ich will deine
doofe Sprache nicht!"

Mehrsprachige Entwicklung

"Man kann nicht
immer konsequent sein."
Mehrsprachige Erziehung

"Es kommt auch
auf das Umfeld an."

Mehrsprachigkeit im sozialen Kontext

"Ein zweisprachiger Kindergarten
wäre optimal!"

Mehrsprachigkeit im Bildungssystem

"Mehrsprachigkeit finde ich gut, aber..."
Einstellungen pädagogischer Fachkräfte





Fortbildung







Netzwerk


Kontakte & Austausch
- leider z.Zt. deaktiviert -





 

linie

 

 


Προτάσεις για γονείς

Οι παρακάτω προτάσεις βασίζονται στα αποτελέσματα εμπειρικής έρευνας, που έγινε σε δείγμα εκατό μητέρων σε ελληνογερμανικές οικογένειες, των οποίων η μητρική γλώσσα κάθε φορά είναι διαφορετική από εκείνη της χώρας παραμονής. Δηλαδή γερμανίδων μητέρων στην Ελλάδα και ελληνίδων μητέρων στη Γερμανία. Αφορούν δηλαδή κατά κύριο λόγο τους γονείς που σε δίγλωσσες οικογένειες χρησιμοποιούν μια γλώσσα διαφορετική εκείνης του αμέσου περιβάλλοντος.

Τα αποτελέσματα της έρευνας φανερώνουν ότι η πρακτική εφαρμογή του αξιώματος „ένα πρόσωπο- μία γλώσσα“ συνδέεται με μια σειρά από δυσκολίες, κάτι που προκαλεί συχνά δυσαρέσκεια και τύψεις στις προαναφερθείσες μητέρες: θα μπορούσε κάποιος να το είχε κάνει αλλιώς, καλύτερα κλπ. είναι το τελικό συμπέρασμα πολλών απ’ αυτές. Η κριτική αξιολόγηση των γλωσσικών γνώσεων των παιδιών τους ως αποτέλεσμα της γλωσσικής ανατροφής που είχαν τα παιδιά αποτελεί έναν από τους λόγους για αυτή τη δυσαρέσκεια. Έλλειψη ικανοποίησης παρατηρείται και εκεί όπου οι μητέρες – συχνά χωρίς να το θέλουν – ήταν οι ίδιες ασυνεπείς.

Στο πλαίσιο αυτό είναι σημαντικό οι ακόλουθες αποφάσεις να ληφθούν συνειδητά. Συνειδητά ειλημμένες αποφάσεις αποτελούν τη βάση λογικού ελέγχου της ίδιας συμπεριφοράς και οδηγούν έτσι στον περιορισμό τύψεων και δυσαρέσκειας.
 

πάνω

linielinie


Υποστηρίξτε την εκμάθηση της γλώσσας του παιδιού σας από την γέννηση του.

Τα υγιή παιδιά μαθαίνουν τη γλώσσα από μόνα τους. Δεν χρειάζονται δηλαδή καμία ιδιαίτερη βοήθεια. Αλλά όμως ιδιαίτερη σημασία έχει ένα περιβάλλον, μέσα στο οποίο η γλώσσα παίζει ένα σημαντικό ρόλο. Παρόλο που τα παιδιά είναι ένα με δύο χρονών, όταν αρχίζουν να αρθρώνουν τις πρώτες τους λέξεις, η γλωσσική τους εξέλιξη ξεκινάει πολύ νωρίτερα. Τα παιδιά ακούν τη μητρική τους γλώσσα- ή τις μητρικές τους γλώσσες-  ήδη στο εμβρυϊκό στάδιο. Καταλαβαίνουν πολλά, πολύ πριν αρχίσουν τα ίδια να μιλούν. Επικοινωνούν από τη γέννηση τους μη λεκτικά, μέσω φωνών, χειρονομιών και μίμησης.

Εσείς, ως γονείς, έχετε λοιπόν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την γλωσσική εξέλιξη των παιδιών σας, το αργότερο, από τη γέννηση τους. Μπορείτε να υποβοηθήσετε τη γλωσσική εξέλιξη του παιδιού σας εάν:
 

  • Aποτελείτε γλωσσικό πρότυπο
     

  • Συζητάτε πολύ με τα παιδιά σας.
     

  • Η γλώσσα αποτελεί απαραίτητο συστατικό της καθημερινότητας σας.

Για την διαδικασία εκμάθησης της γλώσσας από παιδιά και για την ενίσχυση αυτής της διαδικασίας μπορείτε να ενημερωθείτε αναλυτικότερα στη σελίδα (δυστυχώς μόνο στα γερμανικά): www.sprachfoerderung.info

πάνω

linielinie


Αποφασίστε σε ποια γλώσσα ή σε ποιες γλώσσες θέλετε να μιλάτε με το παιδί σας.

Ποια γλώσσα θεωρείτε ως μητρική σας γλώσσα; Σε ποια γλώσσα αισθάνεστε πιο άνετα; Πόσο καλά μιλάτε άλλες γλώσσες; Σε ποια γλώσσα μπορείτε να αναπτύξετε ένα ισχυρό δεσμό με το παιδί σας και να του εξηγήσετε τον κόσμο;

πάνω

linielinie


 

Διατυπώστε τις προσδοκίες σας γύρω από τη δίγλωσση εξέλιξη του παιδιού σας.

Είναι ο στόχος σας να μιλάει το παιδί σας τέλεια και τις δύο γλώσσες ή θέλετε απλά να μεταδώσετε τις βασικές δομές της μίας γλώσσας; Οι στόχοι σας θα πρέπει να βασίζονται σε ρεαλιστικούς συλλογισμούς:

  • Ελάχιστοι δίγλωσσοι άνθρωποι κατέχουν και τις δύο γλώσσες τέλεια. Έχουν συνήθως μία δυνατή και μία λιγότερο δυνατή γλώσσα.
     

  • Η εκμάθηση μιας γλώσσας, η οποία δεν είναι η γλώσσα της χώρας, μπορεί να παρουσιάσει κατά διαστήματα δυσκολίες τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς.
     

  • Εσείς ως εκπρόσωπος της γλώσσας του μη άμεσου περιβάλλοντος είστε ιδιαίτερα σημαντικοί για τη δίγλωσση εξέλιξη του παιδιού σας. Η ικανοποίηση των προσδοκιών σας εξαρτάται λοιπόν κατά ένα μεγάλο μέρος από εσάς τους ίδιους.
     

  • Δεν εξαρτάται όμως μόνο από σας. Σημαντικό είναι επίσης και το εξής: Υπάρχουν επαφές με άλλα άτομα που μιλούν τη δικιά σας μητρική γλώσσα; Ποιες αντιλήψεις γύρω από την διγλωσσία επικρατούν στον κοινωνικό σας περίγυρο; Ποιες δυνατότητες  ανταλλαγής πληροφοριών και προτάσεων υπάρχουν; Υπάρχουν νηπιαγωγεία και σχολεία στα οποία να υποστηρίζεται η μητρική σας γλώσσα;

πάνω

linielinie


Εκτιμείστε ρεαλιστικά την επίδραση που μπορεί να ασκηθεί σε διαδικασίες απόκτησης γλώσσας.

Η εκμάθηση της γλώσσας στα παιδιά ακολουθεί συγκεκριμένες εξελικτικές διαδικασίες, μέσω των οποίων καθορίζεται π. χ. η ταχύτητα ή η ακολουθία επιπέδων μάθησης.  Επίσης η μίξη γλωσσών στην παιδική ηλικία είναι φυσιολογική φάση γλωσσικής εξέλιξης ενός παιδιού που μεγαλώνει σε δίγλωσσο περιβάλλον. Η φάση αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη από εξωτερικούς παράγοντες. Αυτά τα χαρακτηριστικά της γλωσσικής εξέλιξης δεν μπορείτε λοιπόν εσείς σχεδόν καθόλου να επηρεάσετε. 
Η άρνηση του παιδιού να χρησιμοποιήσει την γλώσσα του μη άμεσου περιβάλλοντος είναι σε αλληλεπίδραση με τη δικιά σας γλωσσική αγωγή: εάν μιλάτε με το παιδί σας πότε στη μητρική σας γλώσσα και πότε στη γλώσσα του άμεσου περιβάλλοντος τότε δε θα γίνει γνωστή στο παιδί η σπουδαιότητα της μητρικής σας γλώσσας:

Αφού με καταλαβαίνεις, γιατί να το ξαναλέω;“ 

Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσει σε εσάς ασυνέπεια. Γι’ αυτό σκεφτείτε πως θα αντιδράσετε στην ενδεχόμενη άρνηση του παιδιού σας και συζητήστε το μαζί του.

πάνω

linielinie


 

Σκεφτείτε εκείνες τις περιπτώσεις που οδηγούν σε ασυνέπεια.

Συχνά είναι εξωτερικοί παράγοντες που οδηγούν σε ασυνέπεια. Είναι πολύ σημαντικό να τους αναλογίζεστε συχνά: Σε ποια περίπτωση είναι πραγματικά αναγκαίο να μιλήσετε με το παιδί σας στη γλώσσα του άμεσου περιβάλλοντος; Πιστεύετε ότι δεν είναι ευγενικό να μιλάτε στην μητρική σας γλώσσα παρουσία ατόμων που δεν την καταλαβαίνουν ή υπακούτε στην –πραγματική ή υποκειμενικά αντιλαμβανόμενη – πίεση του περίγυρου σας; Είναι πιθανόν σε μερικές περιπτώσεις πρακτικοί λόγοι, όπως π. χ. ο χρόνος, σημαντικότεροι από την διατήρηση αρχών αγωγής;

πάνω

linielinie


 

Αναλογιστείτε πόσο σημαντική είναι για σας η συνέπεια.

Αυτό συνδέεται με τις προσδοκίες σας: Είναι για σας  σημαντικό το παιδί σας να μάθει καλά την μητρική σας γλώσσα, είναι καλό εάν το παιδί σας αναγνωρίζει την αναγκαιότητα να μάθει αυτή τη γλώσσα. Αυτό μπορεί μεταξύ άλλων να επιτευχθεί, εάν εσείς με συνέπεια μιλάτε με το παιδί σας σ’ αυτή τη γλώσσα.

Όμως δεν πρέπει να πιέζετε πολύ τόσο τον εαυτό σας όσο και το παιδί σας!

Ακριβώς αυτή η ασυνέπεια στη χρήση της γλώσσας καταδεικνύει τη ζωντανή διγλωσσία σας και είναι φυσικό στην επικοινωνία σας με το παιδί να χρησιμοποιείτε και τις δύο γλώσσες. Αποτελείτε επίσης πρότυπο δίγλωσσου ατόμου για το παιδί. Εάν εσείς αντιμετωπίζετε και ζείτε τη διγλωσσία σας ως κάτι ζωντανό, φυσιολογικό και θετικό θα δημιουργήσετε έτσι κίνητρα στο παιδί σας.    

Εν τέλει ισχύει η εξισορρόπηση μεταξύ της δημιουργίας αναγκαιοτήτων για τη χρήση της μητρικής σας γλώσσας και μιας λογικής ζωντανής και φυσικής χρήσης των γλωσσών σας. Τέτοιου είδους συμβιβασμό μπορείτε να συμφωνήσετε με το παιδί σας. Όμως σημαντικό για την δικιά σας ικανοποίηση είναι το να λάβετε συνειδητά τις αποφάσεις σας.

πάνω

linielinie


 

Παρακαλέστε το σύζυγο σας να μάθει τη δικιά σας μητρική γλώσσα.

Καλές γνώσεις της μητρικής σας γλώσσας απ’ τον σύντροφο σας βοηθούν την διαδικασία δίγλωσσης αγωγής. Εάν καταλαβαίνει ο σύντροφος σας για ποιο πράγμα μιλάτε με το παιδί σας τότε δεν χρειάζεται να το μεταφράζετε. Τόσο η κυριαρχία της γλώσσας του αμέσου περιβάλλοντος στην οικογένεια καθώς και οι δυσκολίες που αφορούν τη συνέπεια στη χρήση της μητρικής σας γλώσσας θα περιοριστούν κατ’ αυτόν τον τρόπο. Μπορείτε να επικαλεστείτε τόσο την κατανόηση του όσο και το ενδιαφέρον του για την εκμάθηση τουλάχιστον βασικών γνώσεων της γλώσσας αυτής.

πάνω

linielinie


 

Δημιουργήστε τον κοινωνικό σας περίγυρο ενεργά και συνειδητά.

Μέσω επαφών με άτομα που μιλούν τη γλώσσα του μη άμεσου περιβάλλοντος δημιουργούνται για το παιδί πολυποίκιλα πρότυπα και χρήσεις αυτής της γλώσσας. Αυτές οι επαφές επιδρούν επίσης θετικά στη δικιά σας γλωσσική αγωγή μια και παρουσία δεν υπάρχει για σας η αναγκαιότητα συνεχούς μετάφρασης.

Άτομα που ανατρέφουν τα παιδιά τους δίγλωσσα είναι κατάλληλοι συμβουλάτορες. Μια και γνωρίζουν και τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές της δίγλωσσης αγωγής. Ο διάλογος μαζί τους είναι ευεργετικός και η διγλωσσία παρουσία τους είναι κάτι φυσικό.

Επαφή με άλλα άτομα τα οποία μιλούν τη γλώσσα του μη άμεσου περιβάλλοντος  ή ζουν σε μεικτούς γάμους μπορείτε να  αποκτήσετε μέσω κοινοτήτων του εξωτερικού ή μέσω της ίδρυσης μιας ομάδας γονέων.
Επαφή και Διάλογος

πάνω

linielinie


 

Ενημερώστε τον κοινωνικό σας περίγυρο γύρω από τη διγλωσσία.

Άτομα που δεν είχαν εμπειρία σε θέματα διγλωσσίας αποκτούν ερχόμενοι σε επαφή με εσάς και το παιδί σας. Συζητήστε μαζί τους γύρω από τη σημασία που έχει για σας η μητρική σας γλώσσα και η ικανότητα του παιδιού σας να μιλάει και τις δύο γλώσσες. Μιλήστε ανοιχτά για τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές της δίγλωσσης αγωγής. Δεν είστε παθητικό μέλος του κοινωνικού σας περίγυρου, μπορείτε να τον διαμορφώσετε σύμφωνα με τις δικές σας ανάγκες και την δικιά σας προσωπικότητα – τουλάχιστον στο βαθμό που αυτός ο περίγυρος διαθέτει σχετική ευελιξία. 

πάνω

linielinie


 

Αντιμετωπίστε κριτικά τις υποδείξεις ειδικών.

Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι, που σύμφωνα με την επαγγελματική τους κατάρτιση θα έπρεπε να είχαν, πραγματικές και ουσιαστικές γνώσεις γύρω από τη διγλωσσία. Αντιμετωπίστε με αυτοπεποίθηση και κριτική διάθεση συμβουλές „ειδικών“. Ενημερωθείτε γύρω από την εκπαίδευση και εμπειρία του συνομιλητή σας γύρω από θέματα διγλωσσίας και συγκεντρώστε περαιτέρω πληροφορίες. Να έχετε πάντα υπόψιν σας ότι εν τέλει εσείς ο ίδιος/ η ίδια είστε ο/η ειδικός για την δίγλωσση αγωγή και εξέλιξη του παιδιού σας με τους δικού σας όρους. Κανείς άλλος  δεν γνωρίζει καλύτερα τις ιδιαίτερες συνθήκες, για αυτό και να μην σας θορυβούν γενικόλογες συμβουλές όπως: (μιλήστε καλύτερα με το παιδί σας γερμανικά....)

πάνω

linielinie


 

Αναζητήστε δίγλωσσα ιδρύματα.

Η κυριαρχία της γλώσσας του άμεσου περιβάλλοντος στους μονόγλωσσους παιδικούς σταθμούς και στα μονόγλωσσα σχολεία μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια σημασίας της μητρική σας γλώσσας για το παιδί σας. Στα δίγλωσσα σχολεία αντίθετα αντιμετωπίζονται και οι δύο γλώσσες ισότιμα. Εκτός αυτού δίνεται η δυνατότητα σ’ αυτά τα σχολεία επαφής με γονείς δίγλωσσων παιδιών καθώς και παροχής κατάλληλης συμβουλευτικής βοήθειας. Δυστυχώς μέχρι και σήμερα υπάρχουν λίγα δίγλωσσα σχολικά ιδρύματα και η δυνατότητα βελτίωσης αυτής της κατάστασης είναι περιορισμένη. Μπορείτε παρόλα αυτά να το προσπαθήσετε μέσω της ενεργού συμμετοχής σας σε πρωτοβουλίες γονέων ή μέσω της επιλογής της κατοικίας σας κοντά σε τέτοια δίγλωσσα ιδρύματα.

πάνω

linielinie